(Sociale) innovatie

Innovatieve ideeën over product of productieproces, kunnen de productiviteit in uw bedrijf verhogen of producten aantrekkelijker maken. Innovatie kan zich richten op technische vernieuwing, vernieuwing in bedrijfsstructuren of het veranderen van een sociale structuur, inclusief maatschappelijke uitdagingen.

Innovatie komt niet vanzelf. Er is aandacht en budget voor nodig. Innovatie is niet alleen iets is voor grote bedrijven. Kleinere bedrijven hebben vaak de flexibiliteit om te innoveren en in te spelen op de kansen van vernieuwende producten en processen. Nu crowdfunding meer gemeengoed wordt, hebben kleine bedrijven en start-ups ook de financiele mogelijkheid om te innoveren.

Mvo en innovatie

Innovatie en maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Duurzaamheid is hierbij de sleutel. Efficiëntie-vraagstukken hebben vaak een duurzaam antwoord. Daarnaast stijgt de vraag naar duurzame producten. Door slimme en innovatieve producten te ontwerpen profiteert u daarvan. Bijvoorbeeld door al tijdens het ontwerp rekening te houden met:

• De keuze van de grondstoffen: kies voor niet-giftige, duurzaam geproduceerde, gerecyclede en/of hernieuwbare materialen die weinig energie vragen om te verwerken.
• Kwaliteit en duurzaamheid: gebruik materialen van goede kwaliteit voor uw producten. Die gaan daardoor langer mee en hoeven dus minder vaak te worden vervangen.
• Veiligheid en gezondheid: richt uw ontwerp- of productie-omgeving ergonomisch in, zodat dat de medewerkers er veilig en gezond kunnen werken.  
• Gebruiksvriendelijkheid: ontwerp uw product of dienst op zo’n manier dat het door zoveel mogelijk mensen kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld door jongere en oudere gebruikers, personen met en zonder een handicap, ...
• Water- en energieverbruik: ontwikkel en gebruik productieprocessen die minder water en energie nodig hebben, en maak producten met een laag verbruik. 
• Ontwerp voor hergebruik en recycling: als uw product na afdanking makkelijk te verwerken is tot bruikbare onderdelen of grondstoffen, beperkt dat de belasting voor het milieu en zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig.

De principes van ecodesign hanteren en nadenken over het sluiten van de materialenkringloop kunnen een goed kader zijn om te innoveren.

Sociale innovatie

Wanneer verschillende actoren, verschillende expertises of verschillende hulpmiddelen op een nieuwe manier verbonden worden om een maatschappelijke behoefte in te vullen, spreekt men van 'sociale innovatie'. Sociale innovatie is een innovatieve oplossing voor een maatschappelijk belangrijke uitdaging, die resulteert in een product, dienst, organisatiemodel en/of methode.  

• Het 'sociale' slaat op het feit dat de innovatie een maatschappelijke behoefte (maatschappelijke uitdaging) aanpakt. Denk aan multidimensionale maatschappelijke problemen van de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Of aan klimaatverandering. Of aan eenzaamheid in een stadscontext. 
• Een oplossing is 'innovatief' als het gaat over een nieuw of significant beter(e) product, dienst, proces, marketingmethode en/of organisatiemodel. Het gaat dus over zowel 'dit heeft nog nooit iemand bedacht' ideeën als over het toepassen van bestaande ideeën op een nieuwe doelgroep of het opschalen van een project rond een nieuwe maatschappelijke uitdaging. 

Meer info en hulp

• Vlaanderen Circulair is het Vlaamse transitienetwerk voor duurzaam materialenbeheer. Individuen, bedrijven, consumenten, overheidsinstanties, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties werken er samen aan een economie en maatschappij die op duurzame wijze met materialen omgaat.
• Flanders DC is de Vlaamse organisatie voor ondernemingscreativiteit. Ze maken Ondernemend Vlaanderen creatiever en Creatief Vlaanderen ondernemender.
• De Sociale Innovatiefabriek promoot, begeleidt en ondersteunt sociaal ondernemerschap en sociale innovatie ten voordele van maatschappelijke uitdagingen. 
• Sociale vernieuwers in Europa kunnen de 'sociale innovatie toolkit' gebruiken om hun ideeën te ontwikkelen en te transformeren in effectieve activiteiten. De toolkit van de 'sociale innovatie spiraal' bevat de essentiële bouwstenen voor een sociale onderneming,  gaande van zaken zoals probleembeschrijving, over prototypering, waardecreatie, stakeholder betrokkenheid, communicatie, duurzaamheid en impactmeting.