Eerlijke handel

Eerlijke handel, oftewel fair trade, steunt op een handelsrelatie met leveranciers die gebaseerd is op dialoog, transparantie en respect en die ijvert voor een grotere rechtvaardigheid in de internationale handel. Eerlijke handel bevordert het volgen van sociale en ecologische regels bij internationale handel, in het bijzonder bij de export van arme landen naar het geïndustrialiseerde westen. Ondernemingen zijn de laatste jaren in toenemende mate gewonnen voor de filosofie van eerlijke handel.

Een belangrijk onderdeel hiervan is het bieden van een eerlijke prijs voor een product. Dit is een prijs die in verhouding staat tot de productiekosten en niet een prijs die bepaald wordt door de verhoudingen op de internationale markt. De doelstellingen van eerlijke handel (IFAT-conferentie, Milaan, 1999):

Het verbeteren van de middelen van bestaan en van het welzijn van producenten door de markttoegang te verhogen, de producentenorganisaties te versterken, een betere prijs te betalen en continuïteit te garanderen in de handelsrelaties;
Het promoten van ontwikkelingskansen voor achtergestelde producenten, vooral vrouwen en inheemse volkeren, en het beschermen van kinderen tegen uitbuiting in het productieproces.
De consumenten bewustmaken van de negatieve effecten van de internationale handel op de producenten, zodat zij (de consumenten) hun koopkracht op een positieve manier zouden aanwenden.
Een voorbeeld van handelspartnership geven door middel van dialoog, transparantie en respect.
Campagne voeren voor veranderingen in de regels en praktijken van de conventionele internationale handel.
De mensenrechten beschermen door sociale rechtvaardigheid te promoten en opkomen voor milieuvriendelijke praktijken en economische zekerheid.

Om als eerlijk handelsproduct te worden bestempeld, moet het product aan verschillende criteria voldoen:

Criteria die betrekking hebben op het democratische karakter en de participatieve structuur van de coöperaties;
Criteria die gaan over de verbetering van de werkomstandigheden: de uitbetaling van correcte lonen, de garantie van vakbondsvrijheid en het voorzien van behuizing waar nodig. Op plantages en in fabrieken moeten minimumcriteria voor gezondheid, veiligheid en milieu vervuld zijn. Kinderarbeid of gedwongen arbeid zijn uit den boze;
Criteria die de producenten aanzetten om de productkwaliteit, de ecologische duurzaamheid van de activiteiten en de organisatieontwikkeling te verbeteren.

Wereldwinkels zijn de traditionele aanbieders van eerlijke handelproducten. De laatste jaren is eerlijke handel ook tot de commerciële sector doorgedrongen. Daar is het aanbod van de verschillende voedselproducten in de supermarkten een mooi bewijs van. Door dat breder aanbod is de afzet van eerlijke handelproducten significant gegroeid en hebben ze een breder en toegankelijker imago gekregen. Het beleid rond duurzame aankopen van verschillende overheden in Vlaanderen (b.v. de FairTradeGemeenten) betekent ook een stimulans voor het marktaandeel van eerlijke handelproducten. Eerlijke handel draagt bij tot duurzame ontwikkeling door betere handelsvoorwaarden te bieden en de rechten van gemarginaliseerde producenten en werknemers veilig te stellen, vooral in het Zuiden. Eerlijke handelsorganisaties (gesteund door de consumenten) verbinden zich ertoe om actief de producenten te ondersteunen, het publiek te sensibiliseren en campagnes te voeren voor de wijziging van de regels en praktijken die gelden in de conventionele internationale handel.