Warm, warmer … Koel?

Hou houden we de hittepieken zo laag mogelijk? 

Alle hittegolven zijn warm, maar sommige zijn dodelijker dan andere. Volgens cijfers van de World Health Organization zal het aantal doden als gevolg van hitte tegen 2050 met 50% stijgen, maar die impact is niet gelijk verdeeld. Net bij die groepen die het minst hebben bijgedragen tot de opwarming van de aarde, zoals ontwikkelingslanden in Zuid-Azië, Afrika en Oost-Azië, zal de gezondheid het meest leiden onder de extreme hitte. 

Meer ongelijkheid 

In steden kan de temperatuur nog eens 10°C tot 15°C hoger oplopen dan in de omliggende landelijke omgeving. Al moet daar een kanttekening gemaakt worden: locaties waar minder vegetatie is, zijn een stuk warmer dan de omliggende gebieden. In veel Westerse landen betekent dit dat mensen in de zomer verkoeling zoeken in nabijgelegen parken of bossen, maar in Egypte zijn de oppervlaktetemperaturen in Caïro vaak een stuk koeler dan die in de aangrenzende, niet-stedelijke gebieden. 

Ook in Mumbai werd het effect van meer groen op de landoppervlaktetemperatuur: het verschil tussen de heetste en koelste buurten kon oplopen tot 5,5°C. Opvallend was dat buurten waar een groter aandeel van de gebouwen een metalen dak had – iets wat vaak wordt geassocieerd met een armere populatie - de gemiddelde oppervlaktetemperaturen opnieuw een stuk hoger liggen. Ook ander onderzoek bevestigt dat de effecten van warmte groter zijn in armere buurten.  

Meer innovatie 

De manier waarop steden zijn gebouwd heeft niet alleen bijgedragen tot deze verdere ongelijkheid, ze kan dat verschil ook ongedaan maken. Steden zoals Kochi en Medelin kozen er al voor om meer bomen te planten: dat zorgt voor meer schaduw, maar is bijvoorbeeld ook goed voor de mentale gezondheid van de bewoners. 

Andere locaties opteren dan weer voor een verzameling aan ‘passieve maatregelen’ die, bijvoorbeeld, de warmte reflecteren. De Purdue University uit Indiana ontwikkelde bijvoorbeeld de ‘witste verf ooit’. Die is zo wit dat hij 98,1% van alle zonlicht kan weerkaatsen. Overdag resulteert dat in een temperatuur die ruim 4°C koeler is, ’s nachts meer dan 10°C kouder. Al kan ook ‘gewone’ witte verf al een verschil maken: onder andere in Ahmedabad (Indië) werden zo al 17.000 huizen in slums wit geverfd om de bewoners, voornamelijk vrouwen, te steunen.