De nieuwe SDG-monitor voor gemeenten, nu ook voor non-profit

Een nieuwe look en nieuwe mogelijkheden

Met de komst van de SDG-prestatiekwadranten (i.s.m. UNU CRIS) zien gemeenten nu in één beeld de SDG’s waar ze goed scoren en waar er werk aan de winkel is. Sommige gemeenten scoren hoog op bepaalde SDG’s omdat ze gunstige omgevingsfactoren hebben, niet omdat ze veel investeren in een bepaalde SDG. Door de context mee in rekening te nemen in de vergelijking, kunnen gemeenten zien of ze voldoen aan wat we statistisch zouden mogen verwachten.

Een andere belangrijke verbetering is het weergeven van achterliggende data waaruit de score is samengesteld. Zo krijg je meteen meer inzicht in mogelijke verklaringen voor een opvallende score. 

De impact van de vorige beleidsperiode

“De nieuwe vergelijkingsmogelijkheden en de SDG-prestatiekwadranten kunnen als basis dienen om de afgelopen beleidsperiode te evalueren, maar – belangrijker nog - ook voor het bepalen van de speerpunten voor de komende beleidsperiode”, vertelt Valentijn Vanoeteren, bezieler van de SDG Monitor en Expert Regionale & Stedelijke Ontwikkeling bij IDEA Consult.  “Als we kijken naar de cijfers van de afgelopen 14 jaar, zien we een hoopvol verhaal waar steden en gemeenten een positieve impact realiseren op de verschillende SDG-thema’s zoals ‘geen armoede’ (SDG 1), ‘werk en economische groei’ (SDG 8) en ‘ongelijkheid verminderen’ (SDG 10). We zien ook een kleine verbetering in één van de belangrijkste uitdagingen sinds de vorige update: ‘leven op het land’ (SDG 15). We zien dat open ruimte onder druk blijft staan, maar dat er sinds de Coronacrisis veel meer aandacht is voor groen en het tegengaan van erosie.” 

Een hoopvol verhaal met aandachtspunten

Bij sommige SDG’s merken we dat ze globaal verbeteren, maar niet op het niveau van elk van de onderliggende indicatoren. Een voorbeeld van zo’n indicator is ‘goede gezondheid en welzijn’ SDG3. Birgit Verspeek, SDG-Coördinator binnen IDEA Consult: “We zien een positieve impact op vlak van preventie en verkeersveiligheid, maar als we kijken naar de indicatoren fysieke en mentale gezondheid zien we een daling. Op 29 maart 2024 waren er voor het eerst meer dan 500.000 langdurig zieken in België. Psychologische aandoeningen en ziekten van het bewegingsstelsel worden als grootste boosdoeners aangegeven. Tijd voor de beleidsmakers om hier over na te denken en actie te ondernemen. Verder is er binnen deze SDG een dalende tevredenheid over de gezondheidsvoorzieningen in Vlaanderen. Het tekort aan huisartsen in Vlaanderen komt ook naar boven in onze cijfers.”

Op de vraag welke gemeente het beste scoort, geven we niet graag een antwoord. De dataset bevat namelijk ook indicatoren die moeilijk beïnvloedbaar zijn op een lokaal niveau. Sommige inspanningen vertalen zich ook niet onmiddellijk in cijfers. We kunnen wel meegeven dat momenteel de Kempen, mede door hun gunstige contextfactoren, de koploper zijn op vlak van de algemene SDG-score.