Waardengedreven allianties voor een duurzamere toekomst

Waardengedreven allianties voor een duurzamere toekomst

Jaap Boonstra, hoogleraar ‘Organisatiedynamiek en Leiderschap’ aan Esade Business School in Barcelona, reflecteert op de rol die duurzame allianties in de nabije toekomst gaan spelen.

We hebben te maken met forse maatschappelijke opgaven. Klimaatverandering houdt veel mensen bezig en bedreigt ons voortbestaan. Er is wereldwijd gebrek aan water en voedsel. Veel mensen hebben geen toegang tot goed onderwijs en goede gezondheidszorg. De 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties vragen al sinds 2015 aandacht voor problemen die de mensheid raken. Deze problemen kunnen niet door een enkele organisatie worden opgelost. Ook van moderne instituties zoals de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa of de Wereld Gezondheid Organisatie hoeven we geen heil te verwachten. Bij instituties gaat het vooral om het uitruilen van belangen, zoals de recente klimaattop in Cairo nog overduidelijk heeft bewezen. Ook van wereldwijde ondernemingen hoeven we weinig te verwachten. De mooie dromen van Paul Polman bij Unilever of Emmanuel Faber bij Danone liepen stuk op kortetermijnbelangen van aandeelhouders. Onze maatschappelijke problemen gaan zo breed en diep dat die alleen door samenwerking kunnen worden aangepakt. Het is tijd voor waardengedreven allianties die wereldwijd hun stem laten horen en impact hebben.

Waardengedreven allianties.

Waardengedreven allianties zijn specifieke allianties in de zin dat ze zich richten op het bijdragen aan een betere samenleving. Deze allianties zijn gebaseerd op een gemeenschappelijke ambitie met duidelijke waarden en principes die de alliantie in een bepaalde richting sturen en de leden begeleiden bij hun samenwerkingsactiviteiten. Een waardengedreven alliantie is niet gericht op winstmaximalisatie en ook niet op het behalen van een groter marktaandeel of het creëren van concurrentievoordeel ten koste van anderen. In tegenstelling tot bedrijfsallianties worden waardengedreven allianties gedreven door menselijke en maatschappelijke waarden en willen ze bijdragen aan een eerlijkere economie en een betere en rechtvaardigere samenleving. Ze zijn voor veel betrokkenen evengoed rendabel en hebben tegelijkertijd een positieve impact op de samenleving. Omdat gedeelde waarden en een inspirerende ambitie de leden van waardengedreven allianties bij elkaar houden, zijn deze allianties meestal duurzamer dan reguliere allianties.

De Global Alliance for Banking on Values (GABV) is een onafhankelijk netwerk van banken die financiering als middel gebruiken om duurzame ontwikkeling te realiseren voor mensen, gemeenschappen en hun omgeving. De alliantie werd opgericht in 2009 als reactie op de wereldwijde financiële crisis. Inmiddels kent de alliantie meer dan 70 leden wereldwijd (waaronder Triodos België en VDK Bank, red.) met een gezamenlijke missie om financiering in te zetten voor duurzame, economische, sociale en ecologische ontwikkeling. De GABV wil maatschappelijke verandering financieren en streeft naar omvorming van het huidige financiële systeem zoals dat door banken is ingericht en in stand wordt gehouden. Enerzijds heeft de alliantie dus een positieve impact op de samenleving en anderzijds neemt ze initiatieven om het financiële systeem zoals wij dat kennen te veranderen en ervoor te zorgen dat bankieren een gezonde kracht is die bijdraagt aan de vooruitgang van de samenleving en de bescherming van onze planeet. Het collectieve doel is om ervoor te zorgen dat het bankensysteem zo transparant mogelijk wordt en dat het economische, sociale en ecologische duurzaamheid ondersteunt. (www.gabv.org)

 

Als we jongeren wereldwijd vragen hoe we de wereld kunnen verbeteren, is hun antwoord opmerkelijk eensluidend. Als eerste noemen ze onderwijs, want met onderwijs kun je jezelf ontwikkelen en werken aan je toekomst. Op de tweede plaats staan de bestrijding van armoede en de beschikbaarheid van geld als middel om de gemeenschap waarin je leeft verder te helpen. Als derde noemen ze een eerlijke verdeling van voedsel en water. Op de vierde plaats staan een veilige en gezonde leefomgeving en toegang tot gezondheidszorg.

Een duurzame wereld staat op de vijfde plaats. Onderwijs en beschikbaarheid van geld zijn hefbomen voor maatschappelijke verandering.

 

De Global Alliance in Management Education (CEMS) is een wereldwijde alliantie van universiteiten, bedrijven, sociale partners, studenten en alumni. De alliantie legt zich toe op het opleiden en voorbereiden van toekomstige generaties van leiders met een maatschappelijk, sociaal en mondiaal bewustzijn. De alliantie is 35 jaar geleden opgericht om bij te dragen aan een vredelievend en gezamenlijk Europa. Inmiddels bieden 35 universiteiten wereldwijd (waaronder Louvain school of management in Louvain-La-Neuve, red.) hun studenten een unieke masterstudie in internationaal management aan. Het doel van CEMS is om verantwoordelijke leiders op te leiden die willen bijdragen aan een open, duurzame en inclusieve wereld. De universiteiten, bedrijven en sociale partners werken nauw samen om kennis te ontwikkelen en onderwijs te bieden dat essentieel is bij het leidinggeven aan mensen in organisaties in een complexe en mondiale wereld. Twee leidende waarden van CEMS zijn: Culturele diversiteit omarmen en benutten met respect en empathie voor mensen met diverse behoeften en verschillende culturele achtergronden. En leiders aanmoedigen verantwoordelijkheid te nemen en aansprakelijkheid te aanvaarden voor de samenleving als geheel. (www.cems.org)

 

De Global Alliance for Banking on Values en de Global Alliance in Management Education (zie kaders) zijn klein begonnen door het initiatief van enkele voortrekkers. In de loop der tijd zijn ze uitgegroeid tot wereldwijde allianties die impact hebben en bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties. Het zijn mooie voorbeelden hoe enkele mensen verschil kunnen maken door samenwerking op te zoeken en krachten te bundelen om bij te dragen aan een betere wereld.

Lokale bedding en wereldwijde impact

Wereldwijde allianties hebben te maken met een grote diversiteit aan leden wat betreft hun lokale culturele waarden, gewoonten en regelgeving. Respect voor lokale culturen, open begrip en empathie, en het vermogen om verschillen te omarmen, zijn de sleutelwoorden. In waardengedreven wereldwijde allianties is het cruciaal om de lokale gebruiken en gewoonten van elk afzonderlijk lid te kennen en te erkennen. Internationale samenwerking en openstaan voor verschillende culturen brengen de culturele eigenaardigheden van de leden op natuurlijke wijze aan de oppervlakte. Professionele uitwisselingen in kennis en ervaring bevorderen geleidelijk een verandering in de cultuur van de alliantie als geheel. Door op mondiaal niveau krachten te bundelen en lokaal te handelen, kunnen leden van de allianties uitdagingen aangaan die variëren van armoedebestrijding, klimaatverandering, schaarste aan water en grondstoffen, tot globalisering, internationale spanningen en demografische verschuivingen. Door samenspel kunnen ze helpen de wereld opnieuw vorm te geven en de manier te wijzigen waarop zaken worden gedaan. Het combineren van lokale omstandigheden en lokale netwerken met wereldwijde expertise kan bijdragen aan de transformationele kracht van de alliantie en aan mondiale veranderingen in een veranderende wereld.

 

Online kennissessie

Ben je gebeten door waardengedreven werken? Op 7 maart kan je deelnemen aan een gratis online kennissessie met Jaap Boonstra.

Jaap Boonstra bestudeert en adviseert waardengedreven allianties. Zijn ervaringen zijn beschreven in het boek Allianties voor en duurzame toekomst dat in februari 2023 is verschenen.