Schoon schip maken met schoonmaakmiddelen

De jaarlijkse lenteschoonmaak ligt ondertussen al in een ver verleden, de glanzende ruiten zijn weer wat stoffiger en in sommige lades zijn weer wat kruimeltjes te vinden. Maar de effecten van het poetsen op je lichaam zul je misschien later pas opmerken. Dat blijkt nogmaals uit een studie die Wakari, een onderneming voor bioveiligheid en hygiëne, uitvoerde in opdracht van de christelijke vakbond ACV.

Proper huis, proper lichaam?

De negatieve effecten van heel wat schoonmaakproducten zijn al langer gekend. Voor de natuur, want ze creëren een grote hoeveelheid afval en zijn onder andere verantwoordelijk voor de aanwezigheid van veel chemicaliën in  afvalwater. Maar ook voor de mens, waar de gevolgen zo mogelijk nog ruimer zijn.

In 2018 bleek uit een studie van de VUB al dat ademhalings- en cardiovasculaire problemen aanzienlijk vaker de doodsoorzaak zijn van mensen die in de schoonmaaksector werkten. In 2022 werden specifieke aandoeningen zelfs gelinkt aan bepaalde soorten kuisproducten: zo werd ammoniak gerelateerd aan luchtwegsymptomen en chronische bronchitis, schimmelverwijderingsspray aan rhinitis en afvoerreiniger aan werkgerelateerde astma.

Schone toekomst

De chemicaliën die in schoonmaakproducten zitten, zouden ook een volgende generatie kunnen beïnvloeden. Steeds meer mensen kampen namelijk met vruchtbaarheidsproblemen. Volgens Deens onderzoek zou dat wel eens gedeeltelijk verband kunnen houden met de toenemende blootstelling van mensen aan chemische stoffen die direct of indirect afkomstig zijn van fossiele brandstoffen.

Die chemische stoffen zitten niet alleen in schoonmaakproducten, maar ook in cosmetica, verpakkingen … En daardoor nu ook in het bloed, de urine, het sperma en het vruchtwater van de hele bevolking. Ze dragen zo niet alleen bij tot de huidige onvruchtbaarheidsepidemie maar kunnen ook leiden tot taalachterstand bij kinderen.

Schoon en schadelijk

In opdracht van ACV ging Wakari na welke schoonmaakproducten precies schadelijke stoffen bevatten. “De resultaten zijn zorgwekkend”, zegt Kris Vanautgaerden, nationaal secretaris van ACV Voeding en Diensten. “Heel wat veelgebruikte schoonmaakproducten bevatten hormoonverstoorders, allergene producten, of beide.”

Populaire producten zoals Ajax Allesreiniger Limoen, Cerasol, Mr Propre Allesreiniger Citroenfris, Carolin met Marseillezeep en Polgreen ultra Indoors kregen de slechtste scores. En hoewel de Europese Unie onder andere met zijn Ecolabel werk maakt van meer verantwoorde kuisproducten, is dat nog niet voldoende, volgens Vanautgaerden: “Een verbod op gevaarlijke producten is de volgende stap, om zo de chemische industrie te verplichten om gezonde producten te ontwikkelen.”