Start-up recycleert Afrikaanse afgedankte telefoons

Naar schatting leven er twintig- à dertigduizend mensen in en rond e-waste dumps, stortplaatsen voor elektronisch afval. Die afvalberg neemt elk jaar toe door onder meer de massale aantallen telefoons die over de toonbank gaan. Zeker nu ook de verkoop sterk toeneemt in bijvoorbeeld Afrikaanse landen.

Neem Rwanda, waar Laura Morel op werkbezoek is. “Er zijn heel wat kapotte telefoons in Afrika. We zien hier enorm veel opportuniteiten. Door hen monetair te sensibiliseren kunnen we voor een impact zorgen op grote schaal. Hoe? Ze krijgen een vergoeding voor hun ingeleverde kapotte telefoon.”

Recyclage door erkende bedrijven

Voor de recyclage van de telefoons doet Recy-Call beroep op erkende recyclagebedrijven in Europa.

“Voorlopig kunnen we de kritische metalen enkel recycleren in Europa. Zo verkrijgen we het ‘e-waste neutral’ label. We merken dat dit van belang is voor bedrijven die de elektronische apparaten gebruiken. Het past in hun MVO-verhaal. Al merken we dat duurzaamheid vaak nog een nice to have is. Beslissingen worden wel eens op de lange baan geschoven. Maar wat we doen, is meer dan inzamelen en recycleren.

We spreken een gigantisch urban mining potentieel aan én zorgen voor een long term sociale impact in Afrika door hier werkgelegenheid te creëren en te sensibiliseren.

“Of we ook de gerecycleerde materialen rechtstreeks verkopen aan producenten? Dat is onze visie, maar voorlopig ook toekomstmuziek. De recyclagebedrijven recycleren de telefoons volledig. Ze versmelten de materialen op een correcte manier. Daardoor zijn ze volledig terug inzetbaar in de reële economie.”

Met open armen ontvangen

Er is nog heel wat werk voor de boeg om in de lijn van The Ocean Cleanup een E-waste Cleanup te worden. Maar de start lijkt veelbelovend. “We krijgen veel aandacht voor wat we willen doen. In Rwanda zijn we ook met open armen ontvangen. Je merkt dat alles rond start-ups en MVO leeft. Die publieke steun is een bijzondere positieve noot.”

Toch zijn er ook enkele stevige hordes die de jonge ondernemers over moeten. “In Afrika zijn er nog veel grijze en zwarte zones. Vele circuits zijn illegaal. Het is dus moeilijk om alles in kaart te brengen. Daarnaast gaat het hier ook enorm traag. Er heerst onwetendheid bij het grote publiek. Ze willen vaak nog hun telefoon bijhouden voor emotionele redenen of privacy. Ook bij ons stuiten we op een trage overheid, ondanks de goede wil. We merken op dat de sector ons kritisch bekijkt. En terecht.”

“Hoe we daarmee omgaan? Door zoveel mogelijk transparant te communiceren over onze ambities, te blijven spreken en netwerken. En accepteren dat niet alles loopt zoals wij het graag zouden zien.”

Schaalbaar verdienmodel

Recy-Call begint in Rwanda op kleine schaal met het inzamelen van de kapotte telefoons. Ze willen hieruit leren om het verdienmodel schaalbaar te maken.

“Dit pilootproject gaat over 10.000 stuks. We proberen nu om de lokale overheden ook op onze kar te krijgen. We kunnen de impact pas echt opmeten als de eerste container aankomt in Antwerpen. Voor de shipping zijn we momenteel nog de financiering aan het uitwerken. Er zijn gesprekken met partners, maar we denken ook aan privé-financiering en crowdfunding. De eerste contacten zijn gelegd.”

Leermomenten Recy-Call

• Er is veel positieve steun voor de recyclage van afgedankte telefoons.
• De lokale bevolking in opkomende landen staat open voor monetaire sensibilisering.
• Veel grijze zones maken dat e-waste dumps in kaart brengen moeizaam verloopt.
• Zowel Belgische als lokale overheden tonen goede wil, maar durven niet snel doorslaggevende beslissingen te nemen.
• MVO is nog iets te veel een nice to have bij geïnteresseerde bedrijven.