Familiehulp: duurzaamheid op maat van klant én werknemer

Zorggezind is de koepelorganisatie voor de diensten gezinszorg in Vlaanderen en Brussel. In totaal gaat het over 85 organisaties, waaronder private en openbare vzw’s en OCMW’s. Een van die organisaties, Familiehulp, inspireert de federatie om meer stappen richting duurzaamheid te zetten. Een kort overzicht van wat Familiehulp doet om het welzijn van hun klanten en werknemers te bevorderen op een klimaatvriendelijke manier.

Inspiratie binnen de zorg

Zorggezind probeert als federatie duurzame stappen te zetten om haar leden te inspireren. Als sector onderzoeken ze hoe ze hun dienstverlening duurzamer kunnen maken. De Sustainable Development Goals (SDG’s) spelen daarbij een belangrijke rol. In totaal biedt de koepel dienstverlening aan 7% van de bevolking in Vlaanderen en Brussel, dus daar zit enorm veel potentieel.

Uiteraard heeft het beleid van de overheid een effect op de snelheid waarmee duurzame stappen worden gezet: wanneer verandering verplicht of aangemoedigd wordt met maatregelen en subsidies, verloopt ze veel vlotter. Denk maar aan het grote aantal verplaatsingen in de gezinszorg: door de aard van de dienstverlening is het niet realistisch om het aantal verplaatsingen te verminderen, maar hogere fietsvergoedingen zijn een ideaal middel om die verplaatsingen te verduurzamen. Omdat de overheid niet altijd even snel inzet op duurzame innovatie, is het des te belangrijker dat organisaties zelf het heft in handen nemen.

Een stichtend voorbeeld binnen de federatie is Familiehulp, de grootste werkgever in de sector. Hun succesvolle projecten en initiatieven rond duurzaamheid bieden vaak inspiratie aan kleinere spelers, wat uiteindelijk de hele sector in beweging kan zetten en echte veranderingen teweeg kan brengen.

Mensen eerst

Familiehulp is een thuiszorgorganisatie die allerlei vormen van personenzorg biedt behalve verpleging. Denk aan koken, poetsen, huishoudelijk werk,... Door de aard van de diensten die de organisatie verleent, geeft ze de prioriteit aan het menselijke aspect van duurzaamheid, zowel voor klanten als voor medewerkers.

Zo wordt er hulpbemiddeling van MyTrustO voorzien voor klanten die de rekening niet kunnen betalen, zonder dat de zorg wordt stopgezet. Ook medewerkers met financiële problemen kunnen bij die organisatie terecht. Op die manier wil Familiehulp mensonwaardige situaties voorkomen.

Familiehulp werkt met een innovatieve arbeidsorganisatie. Er is geen strikte hiërarchie meer waarin leidinggevenden de regels bepalen. De zorgteams zijn zelfregulerend: ze maken hun eigen planning op en zijn het eerste aanspreekpunt voor de klant. Op die manier krijgen de basiswerkers meer autonomie.

Verder kunnen werknemers tal van opleidingen volgen en zijn er regelmatig veerkracht- en groeigesprekken, waarbij de nadruk niet ligt op de prestaties van de medewerkers, maar wel op hun welzijn. Medewerkers die zijn uitgekeken op hun huidige takenpakket worden vaak aangemoedigd om over te stappen naar een andere dienst voor afwisseling en vernieuwde motivatie.

Dat die aanpak werkt, merkt Familiehulp duidelijk aan het feit dat hun medewerkers meestal lange tijd bij hen aan de slag blijven.

Duurzaam doen

Onder de noemer ‘duurzaam doen’ heeft Familiehulp een strategische doelstelling uitgedacht die uit een economisch en een ecologisch luik bestaat.

Enerzijds willen ze hun cijfers verduurzamen op basis van kleine acties, anderzijds maken ze hun aankopen en infrastructuur ecologischer. Met positieve, vaak ludieke initiatieven proberen ze ook het bewustzijn bij hun klanten en medewerkers aan te scherpen.

De dienst aankoop en infrastructuur van Familiehulp levert een belangrijke bijdrage aan het duurzaamheidsverhaal van de organisatie.

Bewust bouwen en aankopen

Familiehulp heeft 110 gebouwen in beheer en ongeveer twintig in eigendom. Bij de renovatie van de eigen gebouwen en bij nieuwbouwprojecten staat duurzaamheid centraal. Familiehulp kiest er bewust voor om zich niet alleen aan de verplichte wettelijke minimumvoorwaarden voor verbouwingen en nieuwbouw te houden, maar altijd net een stapje verder te gaan.

Dat heeft uiteraard een financiële impact, maar de directie beseft dat duurzame ingrepen (zoals zonnepanelen, warmtepompen,....) een bepaalde terugverdientijd hebben. Familiehulp voorziet een aparte investeringspot om duurzame projecten te implementeren.

Op het vlak van aankoop probeert de dienst aankoop en infrastructuur om originele voorstellen te doen met een duurzaam karakter. Een duurzaam nieuwjaarsgeschenk (bv. textiel vervaardigd in Turkije door vrouwen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt) lijkt misschien een druppel op een hete plaat, maar wanneer je bedenkt dat Familiehulp 30.000 werknemers heeft, wordt de impact die dat soort keuzes kan hebben al snel duidelijk.

Kortom, Familiehulp deinst er niet voor terug de grote middelen in te zetten om de werking op alle vlakken duurzamer te maken. Op die manier maken ze niet alleen een groot verschil dankzij de omvang van hun organisatie, maar bieden ze ook inspiratie aan een hele sector.