Geen klimaatactie zonder meisjesrechten
Deze week gaat COP28 in Dubai van start. Wereldleiders, beleidsmakers, bedrijven en activisten buigen zich opnieuw over de klimaatopwarming. Allen zien een cruciaal aspect over het hoofd: de negatieve impact van klimaatverandering is het grootst voor meisjes.
Men zegt vaak dat rampen geen leeftijd of gender zien, maar niets is minder waar. Meisjes en jonge vrouwen voelen de impact van de klimaatverandering het meest. Niet alleen ondergaan ze dezelfde gevolgen als andere bevolkingsgroepen. Omdat ze jong zijn en vrouw, worden ze dubbel zo hard getroffen.
De schaarste aan grondstoffen als gevolg van klimaatverandering leidt wereldwijd tot conflicten. Hele populaties worden ontheemd en families gescheiden. Meisjes en jonge vrouwen zijn daarbij extra kwetsbaar voor geweld, uitbuiting of misbruik. Ze worden vaker uitgehuwelijkt als beschermingsmaatregel of om de financiële kosten voor hun families te verlichten. Door waterschaarste vormt hygiëne bij menstruatie een probleem. Met alle gevolgen van dien voor hun veiligheid, gezondheid en waardigheid.
De gevolgen van de klimaatverandering voor meisjes zijn zo groot dat het dreigt de vooruitgang van de laatste jaren op vlak van meisjesrechten volledig teniet te doen. Momenteel zorgt klimaatverandering ervoor dat 4 miljoen meisjes hun opleiding niet kunnen verderzetten.[1] Een stijging van 10% in neerslag verhoogt de kans op kindhuwelijken met 1%. Voor meisjes uit minderheidsgroepen in lage-inkomenslanden is de impact des te desastreuzer.
Klimaatverandering versterkt bestaande gender-, economische en raciale ongelijkheden. Boven op een milieukwestie, is het een diepgaande menselijke uitdaging.
In veel delen van de wereld zijn meisjes de onzichtbare meerderheid die de hardste realiteit van een opwarmende wereld moeten doorstaan zonder de middelen om voor zichzelf op te komen. Plan International België werkt al veertig jaar aan gelijkheid voor meisjes wereldwijd. Wij zien dat meisjes en jonge vrouwen die empowered worden, krachtige actoren van verandering zijn om de gevolgen van de klimaatverandering te beperken. Ondanks de ontberingen waarmee ze worden geconfronteerd, staan meisjes op als prominente leiders van klimaatactie.
Het is hoog tijd dat beleidsmakers het onevenredig effect van klimaatverandering voor meisjes erkent en beide uitdagingen gezamenlijk aanpakt. We kunnen de ene strijd niet winnen zonder de andere.
Terwijl de opwarming van de aarde zich steeds vaker doet voelen, blijven wij vol overtuiging werken aan duurzame verandering voor meisjes en hun gemeenschappen. Tot elk meisje vrij is.
[1] Inter-agency Network for Education in Emergencies (INEE), 2022. Mind the Gap 2: Op zoek naar veilige en duurzame oplossingen voor onderwijs aan meisjes in crisissituaties.
Download hieronder de standpuntnota "Slinkende barrières, opkomende leiders: meisjes aan de frontlinie van klimaatactie"
Isabelle Verhaegen
National Director van Plan International België