Britse regenwoud krijgt diepe geothermie

Een goede 25 jaar geleden was het nog een grote krater in de grond. Een overblijfsel van de ontginning van kaolien of chinaklei; een fijne, witte klei die gebruikt wordt in de productie van porselein, papier en kleurpotloodjes. Nu is het Eden Project een van de populairste toeristische trekpleisters in Engeland. In de krater werden twee enorme serres aangelegd. Eén gevuld met anderhalve hectare tropisch regenwoud, de andere met een halve hectare olijfbomen, wijnranken en andere mediterraanse soorten. Daarrond liggen nog grote openlucht tuinen, een bezoekerscentrum, en een kwekerij.

De link tussen plant en mens

Het Eden Project is opgevat als een educatieve attractie die vooral de relatie tussen planten en mensen wil duidelijk maken. Daarom streeft het ook naar duurzame oplossingen om de gigantische, overdekte biomen in stand te houden. Meer dan een miljoen planten krijgen er gerecupereerd regenwater voorgeschoteld. De warmtevraag van het Britse regenwoud wordt vanaf nu ingevuld met aardwarmte afkomstig van diepe geothermie.

Energie uit de diepte

Geothermie is warmte afkomstig uit de aarde. Je kan die relatief eenvoudig gebruiken door bijvoorbeeld een bodemlus in je tuin in te graven en op een warmtepomp aan te sluiten. Maar naarmate je dieper in de aardkorst boort, kom je steeds hogere temperaturen tegen. Die warmte kan je oppompen en rechtstreeks gebruiken of er elektriciteit mee opwekken. Geothermie is in principe een vorm van groene energie met een lage koolstofvoetafdruk en een zeer constante opbrengst. Maar het is zeer afhankelijk van locatie, locatie, locatie.

Op de meeste plaatsen moet je heel diep boren om aan voldoende hoge temperaturen te komen voor geothermische elektriciteit. Daarnaast moet je water door het gesteente kunnen pompen om de warmte op te nemen. Als er van nature barsten zijn in het gesteente kan je die gebruiken, anders moet je ze zelf maken. Maar diep boren en dan gesteente openbreken, dat zijn zeer complexe operaties die veel tijd en geld vergen.  

Gelukkig ligt Cornwall, thuishaven van het Eden Project, bovenop een ruggengraat van 300 miljoen jaar oud graniet. Graniet is een goede geleider en brengt dus de warmte tot dicht bij de oppervlakte. Al is ook dat relatief. Voor het Eden Project moesten ingenieurs nog steeds vijf kilometer diep boren; de langste boorput van het Verenigd Koninkrijk. In die boorput loopt een dubbele leiding van vier kilometer lang. De binnenste leiding pompt warm water naar een warmtewisselaar. Het afgekoelde water gaat via de buitenste leiding terug de diepte in. De warmte wordt gebruikt in de biomen, kwekerij en kantoren van het Eden Project.

Potentieel tot uitbreiding

Voor het aanleggen van de geothermie installatie vormde Eden Project samen met EGS Energy Ltd en Bestec (UK) Ltd een nieuw partnerschap genaamd Eden Geothermal Limited (EGL). Volgens EGL is er nog een immens potentieel voor geothermie. In het Verenigd Koninkrijk zou het een vijfde van elektriciteitsvraag kunnen invullen, bovenop een groot aandeel aan rechtstreekse warmte.

Richard Day, voorzitter van EGL: “Geothermie biedt een reële kans voor de olie- en gasindustrie om zichzelf te transformeren en deel uit te maken van de oplossing. Niet alleen zijn de expertise en technologie voor geothermie direct overdraagbaar, maar systemen met een dubbele leiding zoals deze kunnen worden gebruikt om olie- en gasbronnen een nieuwe bestemming te geven.’’