Eerlijke handel en fairtrade

Eerlijke handel is een commercieel partnerschap gebaseerd op dialoog, transparantie en respect, met als doel een grotere gelijkheid in de internationale handel. Het draagt bij tot duurzame ontwikkeling door betere handelsverhoudingen te creëren en door de rechten te vrijwaren van de gemarginaliseerde producenten en arbeiders, vooral in het Zuiden. Eerlijke handelsorganisaties (gesteund door de consumenten) verbinden zich ertoe om actief de producenten te ondersteunen, het publiek te sensibiliseren en campagnes te voeren voor de wijziging van de regels en praktijken die gelden in de conventionele internationale handel. Eerlijke handel helpt boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een betere positie te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst.

Verschillende productlabels, zoals Fairtrade, UTZ, Rainforst Alliance, ed. concretiseren het engagement dat de producten volgens goede commerciële, sociale en milieupraktijken vervaardigd werden. De eindgebruiker kan ze daardoor gemakkelijk vinden, aangezien de labels zichtbaar zijn op de verpakking van de producten.

Fairtrade is zowel een (product)keurmerk als een wereldwijde beweging. Binnen het Fairtrade-concept zijn diverse standaarden beschikbaar (bijv. voor kleine producenten, voor arbeiders op plantages en voor traders verderop in de aanvoerketen).

Fairtrade is aangesloten bij een autonome en onafhankelijke wereldwijde koepelorganisatie, FLO-eV (Fairtrade Labelling Organizations International). Om een Fairtrade-keurmerk te kunnen dragen dient een product aan de volgende criteria te voldoen:
- De producenten (vaak boerenorganisaties uit ontwikkelingslanden) kunnen rekenen op een minimumprijs, die de kosten van een sociaal- en milieuverantwoorde productie dekt.
- De producenten ontvangen ook een extra ontwikkelingspremie, onafhankelijk van de wereldmarktprijs, om ontwikkelingsprojecten op te zetten in hun gemeenschap, bijvoorbeeld op het vlak van onderwijs, gezondheid, spaar- en kredietsystemen, wegenaanleg, aankoop van machines of organisatieversterking.
- De contracten met de koper of de invoerder worden zo veel mogelijk afgesloten voor een lange periode.
- Productie en de commercialisering ter plaatse gebeuren op een transparante manier.
- De arbeiders kunnen werken in menswaardige arbeidsomstandigheden. Dus beslist zonder kinder- en dwangarbeid en geen 'hongerlonen'.
- Er wordt zorgvuldig omgegaan met het natuurlijk milieu waarin de exportproducten worden geteeld.

De criteria voor fairtrade-producten worden complexer bij producten die uit verschillende ingrediënten bestaan, zoals bijvoorbeeld ijs of chocolade. Op de verpakking staat dan te lezen hoeveel procent van het product uit eerlijke handel afkomstig is.

Eigenschappen

  • Mensenrechten
  • Arbeidsomstandigheden
  • Milieu
  • Eerlijk zakendoen
  • Consumentenaangelegenheden
  • Betrokkenheid bij de ontwikkeling van de gemeenschap
  • Product
  • Keten
  • Gedragsprincipes / richtlijnen
  • Beginnend met MVO
  • Gevorderd met MVO
  • Certificeerbaar

Available downloads

Gepubliceerd op

1988

Voordelen

- Veelgebruikte internationale standaard voor de ondersteuning van kleinschalige boeren en de arbeidsomstandigheden van arbeiders

- Wereldwijd zeer goed gekend duurzaamheidslabel, hoge credibiliteit

- Model waarin aandacht is voor de drie pijlers van duurzaamheid (ook een correcte prijs), in tegenstelling tot andere duurzaamheidslabels die meestal stoppen bij sociale en/of ecologische criteria

- Standaard die niet alleen eisen stelt aan de productie, maar ook aan de handel van bij de producent tot bij de consument

- Traceerbaarheid van de aanvoerketen en verhoogde kennis over de oorsprong van de grondstoffen zijn een resultaat van de certificatie

- Duidelijke normen, onafhankelijke certificeringinstanties en regelmatige controles garanderen de consument dus op ondubbelzinnige wijze dat producten met het Fairtrade-keurmerk gecertificeerd zijn volgens de internationale standaarden. Controle en garanties via audits bij alle schakels in de keten door FLO Cert, monitoring studies en impactstudies.

- Fairtrade is niet alleen een certificatiemodel, maar ook een wereldwijde beweging die ijvert voor eerlijke handelsrelaties. Als bedrijf draag je dus ook bij tot een beweging die politiek lawaai maakt over duurzame landbouw en eerlijke handel.

- Bij een positieve beoordeling ontvangt het product een logo dat op alle communicatie-initiatieven gebruikt mag worden, hetgeen bijdraagt aan een positieve profilering. Tevens ook ondersteuning met communicatiemiddelen zoals verhalen over Fairtrade, foto’s, logo’s, designs voor eigen communicatie- en marketingmateriaal

- Doorlopende campagnes over Fairtrade naar alle soorten consumenten toe door de nationale organisatie van Fairtrade, Fairtrade Belgium, campagnes naar gemeentebesturen (Fairtrade Towns), naar consumerende bedrijven (Fairtrade@work), naar scholen (Fairtrade@school), enz. Acties zoals de Week van de Fairtrade die ondersteund worden door de overheid (www.befair.be). Bekendmaking van het engagement in de media, op social media en op website van nationale organisatie.

Kritieken

- Fairtrade kan als duur ervaren worden. Enerzijds houdt Fairtrade in dat een minimumprijs en premie aan de producentenorganisaties wordt betaald. Anderzijds houdt de certificatie en labelling zelf ook certificatiekosten in.

- Bij samengestelde producten zoals chocolade stelt Fairtrade als eis dat alle ingrediënten die Fairtrade kunnen zijn het ook moeten zijn. Dit is een voordeel, omdat men op die manier heel transparant en correct over een Fairtradeproduct kan spreken. Bij andere certificatiesystemen is dat vaak niet het geval. Voor een bedrijf kan Fairtrade daarom iets duurder en complexer zijn, maar tegelijk is men dan wel zeker van het engagement en de credibiliteit.

Beschikbare varianten van de standaard

  • Aanwezigheid variant(en) voor andersoortige organisaties

Aanwezigheid van niveaus binnen de standaard

Fairtrade stimuleert continu verbeteren via de verplichting tot het opmaken en opvolgen van een jaaractieplan.

 

Aard van de standaard-initiërende organisatie(s)

  • Intermediaire organisatie
  • Multi-stakeholder initiatief

Toepassingsgebied van de standaard

National
Nationale adoptiegraad van de standaard: Ruim
International
Internationale adoptiegraad van de standaard: Ruim

Standaarden die in hoge mate vergelijkbaar zijn met deze standaard

Overige documentatie over de standaard

Fairtrade Belgium
http://fairtradebelgium.be/

Fairtrade certificatie
www.flocert.net

Informatieve website van het Trade for Development Centre (TDC), een programma van BTC, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap.
http://www.befair.be

Een stand van zaken van de belangrijkste productstandaarden (2014)
https://www.iisd.org/pdf/2014/ssi_2014.pdf