Trappist, waarschijnlijk het duurzaamste bier ter wereld

Ondanks de strikte criteria die de authenticiteit bewaken, is het brouwen van trappistenbier aan een internationale opmars bezig. In Engeland werd enkele maanden geleden de Tynt Meadow gelanceerd.  Dat trappistenbier van de monnikenorde van Mount Saint Bernard in het graafschap Leicester, is recent door de Internationale Vereniging van Trappisten (IVT) erkend als ‘authentieke trappist’. Is dit een vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen 'hors catégorie'? 

Stricte criteria

Er gelden strikte criteria voor de erkenning als ‘authentieke trappist’:

  1. Producten die het logo dragen worden geproduceerd binnen de muren of in de nabijheid van de abdij.
  2. De brouwerij staat onder toezicht van de gemeenschap van monniken. Zij bepaalt het beleid en de bedrijfscultuur die eigen is aan het monastieke levensproject, waarbij waarden als arbeid en kwaliteit (van het bier) centraal staan. 
  3. De opbrengsten zijn voor het grootste deel bestemd voor de behoeften van de kloostergemeenschap of voor sociale werken. 

De brouwerij van de Trappisten van Westmalle bijvoorbeeld maakt deel uit van een ‘bijzondere economie’ die bewust kleinschalig wordt gehouden om enkel te voorzien in eigen levensonderhoud met speciale zorg voor mens en milieu, en ook iets over te houden tot steun van de mens in nood. De inkomsten van de Westmalle brouwerij gebruiken de monniken onder andere om van te leven. De rest wordt opnieuw geïnvesteerd in het verbeteren van de brouwtechnieken, het welzijn van de werknemers en het ondersteunen van Trappistengemeenschappen die het niet breed hebben. Een deel schenken de monniken ook aan liefdadigheidsacties in binnen- en buitenland.

"Bier zou vloeibaar brood moeten zijn, geen gekleurd water." (Belgisch Trappisten Gezegde)

MVO hors catégorie?

Hoe deze criteria inzake authenticiteit zich verhouden tot de 10 thema's van het Voka Charter voor Duurzaam Ondernemen blijft nog maar de vraag. Ze bestrijken heel wat duurzaamheidsthema's, zoals maatschappelijk engagement en mensvriendelijk ondernemen. Voor een aantal andere stelt zich de vraag of de authenticiteitscriteria voldoen inzake de vereisten van open communicatie en dialoog, logistiek en mobiliteit, enz. Laat het abdijleven voldoende openheid toe om vlot te communiceren en te dialogeren met personeel, en andere stakeholders over het beleid, de realisaties en de knelpunten? Heeft men vanuit het klooster voldoende oog voor de duurzaamheid van het transport van het bier, maar ook van de grondstoffen? Maakt men daarover de nodige afspraken met klanten en leveranciers? 

Een bijkomende vraag die naar boven komt geborreld, heeft betrekking op de Green Deal Brouwers, die zich t.o.v. de Vlaamse overheid engageren om hun waterverbruik tegen 2022 te verminderen: 'Waarom neemt geen enkele van de Vlaamse trappistenbrouwerijen deel aan deze Green Deal Partnership?' 

Om de duurzaamheid van het trappistenbier te onderbouwen kan het ook interessant zijn om de authenticiteitscriteria tegen het licht van de SDGs te houden. Hanteren de monniken een inclusieve aanwervingspolitiek, zodat een diversiteit van werknemers in de brouwerij worden tewerkgesteld? (SDG8) Stimuleren ze in voldoende mate de innovatie, zodat de best beschikbare technieken worden toegepast om het milieu-impact te verminderen en het welzijn van de werknemers te bevorderen? (SDG9) 

De opmaak van een integraal duurzaamheidsrapport zou waarschijnlijk wel heel wat vragen kunnen beantwoorden. Ondertussen hebben trappistenbieren het voordeel van de twijfel van een duurzaamheidsimago buiten categorie... en zijn ze waarschijnlijk het meest duurzame bier ter wereld.