Op weg naar een klimaatneutrale fiets

Van fietsen herstellen als hobby naar ...

Wij laten Tibbe zelf aan het woord: "Op mijn 18e verliet ik het landelijke Moerbeke en ging ik op kot in Gent. Wat mij o.a. opviel waren de ontelbare achtergelaten fietsen. Eens ik na een maand ongeveer zag dat ze niet meer bewogen, nam ik ze mee naar huis. En daarmee vond ik dat ik een betere wereld achter liet: de fiets/zwerfvuil was opgeruimd en de onderdelen werden hergebruikt om betaalbare fietsen voor andere jonge mensen te maken. Ik had de smaak te pakken."  

“Op 1 juli 2016 kon ik 200 fietsen kopen via een recyclagepark inLokeren, én dat aan één euro per fiets. Ik nam thuis de garage in beslag om de fietsen te herstellen. Daarna kon ik ze verkopen en wat centjes verdienen." 

"Al deze fietsen en mijn recyclage-activiteiten deden mij nadenken over de milieu-impact van de fietsproductie. Daarom vroeg ik bij de verkoop van die fietsen altijd aan de kopers waarom ze zich met de fiets wilden verplaatsen. Een groot deel pakte de fiets om een bijdrage te leveren in de strijd tegen de milieuverontreiniging en de klimaatverandering. Dat stond volgens mij in schril contrast met de weinig milieuvriendelijke manier waarop de bestaande fietsindustrie te werk gaat." Tibbe  zag een spanning opduiken, waarin misschien wel een gat in de markt kon verscholen zitten. 

... de productie van CO2-neutrale fietsen en ...

“Eigenlijk ben ik heel toevallig op het idee gekomen om te experimenteren met fietsen in bamboe”, blikt hij terug. "En dat kwam door mijn nonkel Roland. Hij reist veel en vertelde mij over de bamboefietsen in Vietnam. Op dat moment studeerde ik al een jaar of drie op de kwaliteiten van bamboe als bouwmateriaal. Na de verhalen van mijn nonkel ging ik mijn onderzoek toespitsen op bamboe als constructiemateriaal voor fietsframes. Uit mijn studie bleek dat bamboe heel geschikt was voor fietsframes. En wat meer is: de bestaande productie van bamboefietsframes was eigenlijk heel gevaarlijk voor de gezondheid en het milieu, omdat men met carbonvezels en epoxyharsen werkte."  

De ingenieur in spe werkte ruim een jaar aan diverse prototypes van een ecologisch verantwoorde fiets in bamboe, die volgende maand op de markt zou komen. De ecologische voetafdruk van die bamboefiets zou een stuk lager liggen dan die van een klassieke fiets. “Voor het maken van een bamboefiets hebben we 60% minder staal nodig. Met behulp van zogenaamde ‘smart connectors’ gemaakt van gerecycleerd staal, zetten we de fiets in elkaar. Bovendien gebruiken wij bio-harsen, zodat gevaarlijke impact wijkt." 

“De bamboesoort die we gebruiken voor het kader halen we in Zuid-Frankrijk. Dat doen we in tegenstelling tot de Nederlandse concurrent, die bamboeframes importeert uit Ghana. Deze bamboefietsimporteur (Ferander) laat de Ghanese bamboeframes afmonteren in Duitsland om ze daarna op de Nederlandse markt te brengen. Bamboe groeit tot een meter per dag en is hiermee de snelst groeiende plant ter wereld, waardoor ze meer zuurstof produceert dan gelijk welke andere plant.  Bovendien heeft bamboe ook uitstekende schokdempende eigenschappen, zodat je met onze fietsen ook een stuk comfortabeler rijdt”, legt Tibbe enthousiast uit.

... het benutten van bamboe als bouwmateriaal

Intussen is Tibbe een serieuze fan van bamboe. Zo doet hij momenteel ook zijn thesis over bouwen met bamboe. “De fietsen zijn een eerste stap, maar op termijn wil ik bamboe ook ingeburgerd krijgen als materiaal in de bouwsector.” Tibbe gaf alvast het goede voorbeeld met een uit de kluiten gewassen dome van bamboe, die hij deze zomer bouwde voor een pop-up bar in zijn thuishaven Moerbeke.

De jonge Moerbekenaar is al een tijdje geïnteresseerd in het potentieel van bamboe. Met zijn bedrijfje Planet B wil hij de mogelijkheden van bamboe ten volle benutten, voor de meest uiteenlopende toepassingen. Wereldwijd bestaan er ruim 1.500 verschillende soorten bamboe. Een vijftigtal daarvan zijn geschikt voor allerlei constructieve toepassingen voor bijvoorbeeld in de bouwsector. 

Momenteel zijn de kernactiviteiten van Planet B gericht op de productie van bamboefietsen. In de afgelopen maanden zette Verschaffel alvast een aantal belangrijke stappen in de goede richting. Zo kaapte hij met zijn kersvers bedrijfje Planet B de Gentrepreneur-award ‘Machtige Maker 2018’ weg. En ook als student-ondernemer aan de UGent won hij het pitch-event van de 'durf ondernemen'-campagne van de Ugent. Als prijs mocht hij de Ugent vertegenwoordigen op de Global Entrepreneur Challenge in Virginia Tech, USA. 

De eerste 50 fietsframes

Voorlopig produceert Tibbe samen met 4 vrienden het bamboeframe zelf. “De eerste 50 fietsen die gemaakt worden, voorzien we van een exclusief label. Zo weet je bijvoorbeeld dat je de 14de bamboefiets hebt ooit gemaakt in België”, zegt Tibbe. 

Nieuws heet van de naald is dat de afmontage van de fietsen zal gebeuren in een beschutte werkplaats. Deze organisatie heeft al ervaring met het afmonteren van fietskaders voor een andere fietsproducent. Deze samenwerking zou de levering in de loop van de volgende maand bespoedigen.

“Tegen volgend jaar willen we 500 fietsen verkocht hebben en een eerste investering ophalen. Op onze pop-up bar, waarvan de opbrengst integraal naar Planet B is gegaan, werden hiervoor de eerste contacten gelegd. Daarvoor willen we ook andere modellen van de bamboefietskader ontwikkelen, zodat wij met de vermarkting een ruimer deel van de potentiële fietsklanten kunnen bereiken.  

Wie nu al wil bestellen, kan terecht op de site van Planet B.