Mo-Cyclette ontketent de circulaire fietsrevolutie

Wie duurzaam transport zegt, zegt fietsen. Het groene vervoersmiddel zit de voorbije jaren enorm in de lift, zeker nu elektrische fietsen steeds gebruiksvriendelijker en betaalbaarder worden.

Maar hoe zit het met de afvalverwerking van zo’n stalen ros? Helaas belanden de meeste onderdelen na enkele jaren zonder meer op de afvalberg.

Mo-Cyclette, een initiatief van Maatwerkbedrijf Mo-Clean vzw, vindt dat dat beter kan en brengt daarom de eerste circulaire fiets in België op de markt.

De circulaire fiets, ça roule!

Denk bij een circulaire fiets niet zomaar aan een tweedehands fiets die wat liefde heeft gekregen. Mo-Cyclette stelt een gloednieuwe fiets samen waarvan een deel van de materialen gerecupereerd is. De fiets presteert als een nieuwe fiets, maar de productie is veel duurzamer dan we gewend zijn. Alle slijtagegevoelige onderdelen zijn nieuw; de andere stukken worden gerecupereerd en gemonteerd na grondige controle.

Mo-Cyclette zal ook gerecupereerde elektrische fietsen aanbieden. Die fietsen zijn modulair opgebouwd en kunnen daardoor eenvoudig hersteld worden. Door de elektronische componenten in een elektrische fiets kan je zo heel wat afval besparen.

Met die werkwijze gaat Mo-Cyclette lijnrecht in tegen het lineaire consumptiemodel van die bedrijven die herstellingen van hun producten zo goed als onmogelijk maken omdat ze vooral nieuwe producten willen verkopen. Dat businessmodel is enorm belastend voor de planeet reden waarom Mo-Cyclette het over een andere boeg gooit om de afvalberg te verkleinen en de ecologische voetafdruk van een fiets in te perken.

Momenteel bestaat hun circulaire fiets voor 60% uit gerecupereerde materialen, zoals spatborden, een zadel, stuur, handgrepen,..  Ze streven ernaar om hem nog duurzamer te maken en mikken daarbij op 100% gerecupereerde materialen.

Fietsbanden zijn bijvoorbeeld een verborgen afvalstroom: gebruikte fietsbanden belanden collectief in verbrandingsovens, ook als ze nog bruikbaar zijn. Mo-Cyclette bekijkt volop welke mogelijkheden en alternatieven daar verandering in kunnen brengen. Het is een huzarenstuk, maar met de juiste revisietechnieken voor gebruikte materialen hopen ze op termijn een model te ontwikkelen met 100% hergebruikte onderdelen.

Enthousiaste klanten bestelden onder tussen de eerste fietsen. Ze werden in augustus 2021 opgeleverd. De ambitie van Mo-Cyclette is om op te schalen naar een productie van 600 à 800 fietsen per jaar. Het circulaire fietsproject staat momenteel nog in de kinderschoenen, maar Mo-Cyclette is intussen een gevestigde waarde in Lokeren en omstreken, en heeft fietspunten in Lokeren, Zele en Dendermonde.

Sociaal verhaal

De missie van Mo-Cyclette is duidelijk: meer mensen op de fiets krijgen en ervoor zorgen dat die fiets zo groen mogelijk is. De vzw achter het project, Mo-Clean, biedt behalve fietsherstellingen en -verkoop ook schoonmaakdiensten aan. Het is een bedrijf met een maatschappelijke impact: ze streven ernaar extra jobs te creëren in de sociale economie voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Met dat sociaal ondernemerschap wil de vzw bijdragen aan een duurzame, sociale samenleving.

Momenteel werken er 62 doelgroepmedewerkers bij de organisatie, waarvan ongeveer 17 binnen de tak fietsmobiliteit. De fietsmedewerkers leren een vak op het werk en krijgen zo de kans om door te stromen naar de reguliere fietsindustrie.

Nieuwe medewerkers worden eerst ingezet in de fietspunten, waar ze kleinere herstellingen uitvoeren. Wanneer ze wat ervaring hebben opgedaan, stromen ze door naar de fietshersteldiensten en krijgen ze meer uitgebreide herstellingen onder de knie. Bij het circulaire fietsproject komen ze in contact met meer routineus werk dat ze perfect in de vingers kunnen krijgen, want in de productielijn zullen ze instaan voor de montage van volledige fietsen.

Zo kan het project heel wat extra tewerkstelling creëren en ontwikkelen de medewerkers hun talent voor techniek en hun waarde op de arbeidsmarkt. Er is veel vraag naar fietstechnici en Mo-Cyclette speelt daar handig op in. Vanaf 2022 wordt de doorstroming bovendien wat eenvoudiger dankzij een decreet dat bepaalt dat de medewerkers met steun van de Vlaamse overheid aan de slag kunnen in reguliere bedrijven terwijl  de werknemer op Mo-Clean kan terugvallen mocht dat nodig zijn.

We zetten in op een gezond verdienmodel dat steunt op klantgerichtheid, kwaliteit, kostenbeheersing, talentontwikkeling en zorg voor mens en omgeving. (Jef Jonkers)

Ambitieuze plannen

Het loopt op wieltjes bij Mo-Cyclette. Amper twee jaar geleden hebben ze een fietshersteldienst geopend op het Stationsplein in Lokeren. In 2021 is er een fietsherstelplaats bijgekomen in Eksaarde, een deelgemeente van Lokeren en sinds september 2021 is er ook een fietsenwinkel op het Stationsplein in Lokeren.

Maar daar blijft het niet bij, want de initiatiefnemers zitten boordevol plannen en dromen. Eerst en vooral moet de branding en styling van het eerste circulaire fietsmodel vorm krijgen. Vervolgens moet de productie op gang komen en opgeschaald worden. En dat allemaal terwijl de initiatiefnemers bekijken hoe ze het model nog duurzamer kunnen maken.

Intussen worden er stappen gezet om samen te werken met verdelers in verschillende provincies en zo de werking geografisch uit te breiden binnen België. Er zijn bovendien plannen om niet alleen particulieren te benaderen, maar ook bedrijven met een grote fietsvloot voor hun medewerkers (zoals postbedrijven) of klanten (bijvoorbeeld deelfietsbedrijven). Die bedrijven schrijven hun fietsen meestal af op een bepaalde termijn en kopen regelmatig nieuwe fietsen. Een samenwerking met Mo-Cyclette kan ervoor zorgen dat ze met gerecupereerde fietsen werken, die ze regelmatig laten herstellen in plaats van telkens nieuwe fietsen aan te kopen.

De bedrijven hebben baat bij onderhoudsvriendelijke fietsen die volledig circulair zijn. Dit soort samenwerkingen kan de schaal van het project sterk vergroten. Zo kan Mo-Cyclette een steeds grotere impact hebben op de ecologische voetafdruk van fietsen in België.

Benieuwd naar de circulaire fiets? Bekijk dan zeker deze video. Voor meer info over Mo-Cyclette kun je terecht op hun website.