Europa ligt niet op SDG-schema

Op 19 november verscheen het Europe Sustainable Development Report 2019. Het is het eerste kwantitatieve rapport over de vooruitgang van de EU en haar lidstaten op het vlak van de  Sustainable Development Goals (SDG’s). Experten van het Sustainable Development Solutions Network (SDSN) en het Institute for European Environmental Policy (IEEP) stelden het rapport samen.

Hoewel de Europese landen wereldwijd het voortouw nemen op het gebied van de SDG's, ligt geen enkel land op schema om de doelstellingen tegen 2030 te bereiken. België situeert zich in de middenmoot.

Het Europe Sustainable Development Report 2019 komt op een cruciaal moment nu de nieuwe Europese Commissie de Europese Green Deal voorbereidt.

Het rapport belicht de belangrijkste economische, sociale en ecologische duurzaamheidsuitdagingen waarmee de lidstaten en de Europese Unie in haar geheel te maken krijgen op weg naar de SDG’s.

Samenvatting

Uit het rapport blijkt onder meer het volgende:

  • Hoewel de Europese landen wereldwijd het voortouw nemen op het gebied van de SDG's, ligt geen enkel land op schema om de doelstellingen tegen 2030 te bereiken.
  • Onder meer Denemarken, Zweden en Finland staan het verst op dat vlak, terwijl Bulgarije, Roemenië en Cyprus achteraan bungelen bij de 28 doorgelichte lidstaten.
  • De EU en haar lidstaten staan voor de moeilijkste opdracht bij doelstellingen op het gebied van het klimaat, de biodiversiteit en de kringloopeconomie. Ook de levensstandaard overal gelijktrekken, zowel binnen elke lidstaat als tussen landen en regio's onderling, blijkt heel uitdagend.
  • De EU is verantwoordelijk voor aanzienlijke, negatieve overloopeffecten die het voor andere landen moeilijker maken om de SDG's te halen. Vooral de niet-duurzame vraag naar landbouw-, bosbouw- en visserijproducten heeft de grootste negatieve gevolgen.

Het rapport schetst zes transformaties die het samen mogelijk maken om alle zeventien SDG's te bereiken en past ze toe op de Europese Unie. De auteurs geven de EU en haar lidstaten praktische aanbevelingen over de manier waarop ze de SDG's kunnen verwezenlijken, met de nadruk op drie grote domeinen:

  1. interne prioriteiten
  2. samenwerking op het vlak van diplomatie en ontwikkeling
  3. de aanpak van negatieve internationale overloopeffecten.

Het goede nieuws is dat de instrumenten om de SDG's in de hele EU te bereiken al bestaan.

De nieuwe Europese Commissie moet de beschikbare instrumenten en mechanismen (zoals de begroting, investeringsstrategieën, regelgevend bestuur en toezichtskaders) dan ook zo goed mogelijk afstemmen op de SDG's, luidt het.

De aanbevelingen van het rapport

  • De Europese Green Deal kan de ideale basis zijn voor de toepassing van de SDG's in de EU. Deze deal moet een overkoepelende Europese strategie omvatten om (i) het energiesysteem tegen 2050 volledig koolstofvrij te maken, (ii) de kringloopeconomie te versterken, hulpbronnen efficiënter te gebruiken en veel minder afval te produceren, en (iii) een duurzaam landgebruik en duurzame voedselsystemen tegen 2050 te bevorderen.
  • De EU moet de openbare en particuliere investeringen in duurzame infrastructuur, met inbegrip van energie en vervoer, opvoeren. Dit vereist dan weer meer financiële middelen voor de EU.
  • Europa moet meer investeren in onderwijs, beroepsvaardigheden en innovatie, met de nadruk op STEM-onderwijs op alle niveaus en Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) op het vlak van duurzame technologieën.
  • De EU moet de SDG's centraal stellen in haar samenwerking op het vlak van diplomatie en ontwikkeling.
  • De EU moet de beleidsmaatregelen beter op elkaar afstemmen en de negatieve overloopeffecten aanpakken die het voor andere landen moeilijker maken om de SDG's te halen.

België in de middenmoot

The Europe Sustainable Development Report 2019 bevat een SDG Index en dashboards voor alle EU lidstaten.

Met een index van 70,3 situeert België zich net boven de algemene EU-index van 70,1 en op plaats 11 binnen de 28 EU-landen. Onze buurlanden scoren beduidend beter. Duitsland, Frankrijk en Nederland staan respectievelijk op plaats vijf, zes en zeven.

We doen het goed op het vlak van innovatie en onderzoek, onderwijs, gezondheid, welzijn op het werk, recyclage van afval en drinkwaterkwaliteit.

De doelstelling rond industrie, innovatie en infrastructuur (SDG 9) wisten we zelfs te behalen.

Klimaatactie, hernieuwbare energie, milieuvervuiling en de bescherming van leven op het land zijn echter zorgenkinderen terwijl er wat SDG 2 betreft (Geen honger) echt wel werk aan de winkel is.

Frank Van Damme
voor MVO Vlaanderen