De donut bestaat vijf jaar

Oxford econome Kate Raworth lanceerde 'Doughnut Economics' in 2017 - alweer vijf jaar geleden. Aanleiding genoeg voor een nieuwe, bijgewerkte editie waarin de auteur via een nawoord de inzichten deelt die ze in die vijf jaar opdeed. We zetten ze in deze column op een rijtje.

De doughnut

In 'Doughnut Economics' stelt Kate Raworth dat een economie pas welvarend is als hij de basisbehoeften van de mens (toegankelijke gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting,…) invult zonder het ecologisch plafond te overschrijden.

Ze gebruikt het beeld van een donut om die uitdaging te visualiseren. Als we zowel de binnengrens van de donut respecteren (zoniet vallen we als het ware in het gat dat staat voor een gebrekkige invulling van de sociale component) als de buitengrens (die letterlijk staat voor de grens van wat onze aarde ‘aankan’), dan bereiken we een veilige en rechtvaardige ruimte voor de mensheid.

...duidelijk een inspirerend model

Dat het boek vrijwel onmiddellijk veel - heel veel - interesse en bijval losweekte in zowat alle uithoeken van de wereld, dat had Kate Raworth niet zien aankomen. Het eerste jaar na publicatie reisde ze dan ook de wereld rond om waar ze daarom gevraagd werd de kernconcepten van het model toe te lichten.

Ook België lag vaak op haar weg. Voor keynotes, gastcolleges en tal van interviews waarvan je er enkele hieronder vindt:

Enkele inzichten na vijf jaar

Al die ontmoetingen, vergaderingen, acties, interviews, werken met het 'DEAL'-platform (zie verder),... leverden uiteraard enkele inzichten op. We zetten ze hier kort op een rijtje. In het 'afterword' gaat Kate Raworth er telkens iets dieper op in.

Go where the energy is

Tracht geen deuren te openen die toch gesloten zullen blijven. Gebruik je tijd om te werken met mensen die actie willen ondernemen. Er zijn er meer dan genoeg! En vraag je voortdurend af, terwijl je dat doet, welke stemmen er ontbreken en hoe je die mee rond tafel kunt krijgen.

Embrace the power of play

Dat een donut het speelse 'zinnebeeld' werd van haar boek en economisch model, is geen toeval. Het nodigt iedereen uit om betrokken te geraken, zeker die mensen die meteen afhaken als het woord 'economie' valt. Niemand heeft schrik van donuts. Het beeld zorgt ervoor dat mensen hun humor en goed humeur mee rond tafel brengen ook al gaan ze twee minuten later op zoek naar oplossingen voor de meest complexe uitdagingen.

Unleash peer-to-peer inspiration

De meest inspirerende persoon is vaak niet degene die op het podium staat of op TV verschijnt. Het zou best wel eens iemand zoals jezelf kunnen zijn. Iemand die al iets doet dat onmogelijk leek of waaraan je zelfs niet had gedacht. En zo inspireert een leraar een collega-leraar, een burgemeester een andere burgemeester,...

Connect across cultures

Zijn de ideeën die aan de basis liggen van 'Doughnut Economics' misschien wel radicaal nieuw voor onze Westerse cultuur, in tal van andere culturen zijn ze dat niet. Regeneratief en distributief (samen)leven, verbondenheid met alle levende wezens,... zijn de fundamenten van tal van inheemse volkeren. Het bleek een enorme verrijking om de overeenkomsten tussen hun eeuwenoude tradities en de uitgangspunten van 'Doughnut Economics' samen met hen te zoeken en daarvan te leren.

Focus on organisational design

Toen ook organisaties - van bedrijven tot overheden - 'Doughnut Economics' in praktijk wilden brengen, bleek niet het herontwerp van een dienst of product het belangrijkste, maar wel dat van de organisatie zelf. Ondertussen blijken vijf 'design traits' belangrijk:

  • wat is het doel van de organisatie? (purpose)
  • hoe is ze verbonden met andere organisaties? (network)
  • hoe wordt ze bestuurd? (governance)
  • wie is er de eigenaar van ? (ownership)
  • hoe wordt ze gefinancierd? (finances)

Welcome innovation with integrity

Opdat ze kunnen blijven evolueren moeten ideeën aanpasbaar zijn. Hou dus niet vast aan het beeld van de donut als dat niet werkt in jouw context, cultuur, omgeving,... Maar verlies daarbij nooit de uitgangspunten van 'Doughnut Economics' uit het oog en volg de richtlijnen over de zeven manieren om te denken als een economist van de 21ste eeuw.

Don't try to be the movement, join the movement

Het heersende economische denken transformeren vraagt teamwork op wereldschaal. Er zijn wereldwijd tal van initiatieven - waaronder 'Doughnut Economics' - die een systeemverandering nastreven. We hebben dat hele ecosysteem van ideeën, organisaties, experimenten en sociale bewegingen nodig om die levensnoodzakelijke stap te zetten. Het is dus superbelangrijk om concepten te creëren die verbinding zoeken en andere concepten respecteren eerder dan 'solo slim' te willen spelen.

Hebben we een 'DEAL'?

Na de publicatie van 'Doughnut Economcs' werd snel duidelijk dat al de pionierende 'changemakers' met elkaar in verbinding brengen de zaak sterk vooruit zou helpen. Zo onstond het Doughnut Economics Action Lab of DEAL.

In de kern is het een online community platform dat mensen uitnodigt om zich te registreren, om instrumenten en werkwijzes uit te proberen en hun innovaties, ideeën en ervaringen te delen.

 

 

Frank Van Damme

Voor MVO Vlaanderen