Common Good Balans brengt MVO op hoger niveau

Economie ten dienste van de samenleving

Op uitnodiging van het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling van de UGent, het departement Omgeving van de Vlaamse overheid, OIKOS en The Shift kwam Christian Felber naar Vlaanderen om zijn visie op een duurzamere en groenere economie toe te lichten. Hij strijdt voor een radicale transformatie van ons economisch systeem. Hij wil de economische wegwijzers radicaal omkeren en reikt met zijn boek over de ‘Economy of the Common Good’ (vertaald in het Nederlands als ‘Ware winst’) een alternatief economisch systeem aan. Daarin wil hij de spelregels zo veranderen dat de economie ten dienste komt te staan van ieders welzijn.

Christian Felber wil breken met het huidig economisch model omdat daarin middel en doel zouden omgedraaid zijn. Hij wijst erop dat vandaag het succes van projecten en bedrijven enkel worden gemeten in financiële termen. Boekhoudingen, bedrijfsbalansen en resultaatrekeningen gaan dus over de gebruikte middelen en niet over het doel of de bijdrage van een organisatie of onderneming aan ieders welzijn. 

Balans voor het algemeen welzijn

In het kader van een radicale transformatie van het economisch systeem vraagt Christian Felber aan bedrijven om het voortouw te nemen. Daarvoor biedt hij bedrijven een ‘Common-Good-Balance’ aan. In het Nederlands is dat vertaald als de ‘Gemene Goed Balans’. Een balans voor het algemeen welzijn zou een accuratere vertaling geweest zijn. De balans geeft weer hoe sociaal, solidair, rechtvaardig, ecologisch en democratisch een organisatie is. Hoe meer bedrijven die waarden in de dagdagelijkse bedrijfspraktijken toepassen, hoe meer ze bijdragen tot ‘maatschappelijke winst’.  Christian Felber stelt voor om organisaties die meer bijdragen aan deze maatschappelijke winst te gaan bevoordelen zodat ethische producten en diverse vormen van ethisch ondernemen (zoals MVO of duurzaam ondernemen) geen concurrentienadeel meer hebben.

In De Tijd ondersteunt professor Koen Schoors het pleidooi van Felber voor de invoering van zo’n ‘common good’ balans. Hij is van mening dat maatschappelijke winst ook tot lagere overheidskosten leidt, zodat de overheid bedrijven fiscaal kan stimuleren met een meer dan gemiddelde balansscore. Hij illustreert zijn stelling met verschillende overtuigende voorbeelden. Als bedrijven 55-plussers langer aan het werk houden, dalen de kosten voor de pensioenen. Als bedrijven een betere ‘work-life balance’  realiseren, dalen de zorgkosten voor burn-outs. Als bedrijven minder vervuilen, dalen de kosten voor de opkuis van milieuvervuiling. Als banken ethischer omgaan met financiële producten, worden de kosten van financiële instabiliteit vermeden. Ten slotte stelt professor Schoors dat het “voor België best gemakkelijk is om er snel mee te beginnen, omdat onze bedrijven al een sociale balans opstellen”.  

En wat nu met MVO?

In afwachting van de invoering van ‘eenvoudige’ overheidsmaatregelen kunnen bedrijven zelf al de handen aan de ploeg slaan. Duurzame ondernemers voelen zich nu al aangesproken om een gemene goed balans op te maken. Zo heeft Vaude, producent van outdoor kledij, met de opmaak van de ‘common good balance’ zijn bijdrage willen leveren aan de ‘mind shift’ in de richting van een dienstbare economie en het model van de eerlijke ondernemer. Wat opvalt in dat rapport zijn de regelmatige verwijzingen naar de EMAS audit en de GRI-standaarden. Ook de Sparda Bank uit München wil zijn bijdrage leveren aan het algemeen welzijn. In de loop van 2018 publiceert ze het vierde rapport met de ‘common good balance’. 

Welk Belgische bedrijf wil zo’n gemene goed balans opmaken? In België kunnen verschillende bedrijven daarvoor al beroep doen op een sociale balans (over het personeelsbestand) en een duurzaamheidsverslag. Uit die rapporten kan een MVO-bedrijf al heel wat materiaal halen om de meeste rubrieken van de ‘common good’ balans in te vullen. Hoe een bedrijf dat materiaal omzet in een balansscore wordt toegelicht op de site van ‘economy for the common good’. Ook het handboek is online te vinden. 

Belgische bedrijven kunnen daarvoor ook beroep doen op begeleiding. Voor meer informatie over de ‘common good’ balans kan elke geïnteresseerde zich wenden tot de instrumentenpagina van de MVO Vlaanderen website.

In MO* Magazine kan je het gedachtengoed van Christian Felber verder verkennen, zowel in een artikel met achtergrondinformatie als in een interview met Kate Raworth.